跳至内容

Bẫy gia công và sự mất cân bằng toàn cầu

Mô hình phát triển dựa trên gia công đã tạo ra một hệ thống bất bình đẳng có tính hệ thống trong nền kinh tế toàn cầu. Các tập đoàn đa quốc gia từ các quốc gia phát triển đã xây dựng một kịch bản khéo léo nhưng thiếu bền vững: định hướng các nước đang phát triển trở thành những trung tâm gia công chi phí thấp thông qua chiêu bài "đầu tư trực tiếp nước ngoài" và "tạo việc làm".

Thực chất, đây là một chiến lược tinh vi để khai thác nguồn lực mà không cần cam kết lâu dài. Các quốc gia phát triển đã tạo ra hệ thống giáo dục và truyền thông khuyến khích các nước đang phát triển chấp nhận vị trí thấp trong chuỗi giá trị toàn cầu. Họ thuyết phục rằng con đường duy nhất để phát triển là thu hút các nhà máy gia công, đổi lấy sự hy sinh về môi trường và cấu trúc xã hội.

Khi tự động hóa và AI xuất hiện, những cam kết này nhanh chóng bị phá vỡ. Các tập đoàn không ngần ngại rời bỏ những quốc gia từng là "đối tác chiến lược" của họ, để lại đằng sau là môi trường bị tàn phá, kỹ năng lao động đơn điệu và nền kinh tế mất phương hướng.

Điều đáng tiếc là nhiều quốc gia đã bỏ qua lợi thế tự nhiên và văn hóa độc đáo của mình để theo đuổi mô hình phát triển không phù hợp. Đấng tạo hóa đã ban tặng cho mỗi vùng đất những đặc điểm riêng biệt - khí hậu đa dạng với bốn mùa rõ rệt, hệ sinh thái phong phú từ rừng đến biển, truyền thống văn hóa và ẩm thực độc đáo qua hàng nghìn năm lịch sử. Đây lẽ ra phải là nền tảng cho một mô hình phát triển bền vững và thịnh vượng.

Thay vì xây dựng hệ thống kinh tế toàn cầu dựa trên sự tương hỗ và bổ sung cho nhau, nơi mỗi quốc gia phát huy thế mạnh tự nhiên của mình, thế giới đã chứng kiến cuộc đua đến đáy về tiêu chuẩn lao động và môi trường. Các quốc gia vốn có thể trở thành "lá phổi xanh" của thế giới, trung tâm đa dạng sinh học hay điểm đến văn hóa độc đáo, đã bị biến thành những khu công nghiệp ô nhiễm và đơn điệu.

Hệ quả hiện nay là một thế giới mất cân bằng sâu sắc. Các quốc gia phát triển phải đối mặt với những thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu, suy giảm đa dạng sinh học và bất ổn xã hội - những vấn đề không thể giải quyết trong sự cô lập. Họ đang nhận ra rằng sự thịnh vượng ngắn hạn dựa trên mô hình khai thác cuối cùng cũng quay trở lại gây hại cho chính mình.

Để khắc phục tình trạng này, thế giới cần một mô hình phát triển mới dựa trên sự tôn trọng đặc điểm tự nhiên và văn hóa của mỗi vùng đất, nơi các quốc gia được khuyến khích phát triển theo hướng bền vững phù hợp với bản sắc và lợi thế của họ, tạo nên một hệ sinh thái toàn cầu hài hòa và cân bằng.

Trở về với bản sắc Con đường phát triển thuận theo tự nhiên